Quá kích buồng trứng là một biến chứng có thể xảy ra khi tiêm thuốc kích trứng trong điều trị hiếm muộn với tỉ lệ 0,5-10%. Các triệu chứng quá kích nếu rầm rộ sẽ gây ra tràn dịch ổ bụng lượng nhiều, hai buồng trứng kích thước lớn, phù toàn thân, khó thở kèm theo các thay đổi trong xét nghiệm máu

Thông thường tràn dịch màng phổi là một triệu chứng hiếm gặp gây nguy hiểm cho tính mạng của bệnh nhân. Trong một nghiên cứu tại Canada trên 771 trường hợp bị quá kích buồng trứng, thì chỉ có 22 trường hợp bị quá kích mức độ nặng. Trong đó chỉ có 5 trường hợp bị tràn dịch màng phổi (0,22%) và chỉ có một trường hợp phải chọc dịch màng phổi trên tổng số 772 trường hợp bị quá kích buồng trứng.

Và trường hợp rất hiếm gặp này đã xảy ra tại Bệnh viện Phúc Hưng!

Thai phụ bị hiếm muộn trong 7 năm, đi khám hiếm muộn tại một Bệnh viện chuyên khoa vô sinh và được chỉ định chích thuốc kích trứng. sau khi kích trứng thì sản phụ tình cờ phát hiện đã có thai tự nhiên và kèm theo biểu hiện mức độ nặng của một bệnh cảnh điển hình của quá kích buồng trứng. Sản phụ nhập vào khoa sản BV Phúc Hưng với tình trạng:

+ Dịch trong ổ bụng nhiều, tràn dịch màng phổi 2 bên lượng nhiều

+ Kích thước buồng trứng khi siêu âm > 12 cm

+ Rối loạn chức năng gan, phù toàn thân. Căng bụng rất nhiều. Khó thở, thở nhanh (>26l/phút).

+ Đau bụng vùng thấp, hạ huyết áp, thiểu niệu

+ Bạch cầu > 20.000

+ Hạ Natri máu, tăng Kali máu.

- Tại bệnh viện Phúc Hưng các bác sĩ tiến hành làm xét nghiệm tổng quát, siêu âm, X quang … Kết quả cho thấy bệnh nhân có các triệu chứng của hội chứng quá kích buồng trứng mức độ nặng, trên bệnh nhân có tình trạng tràn dịch màng phổi lượng nhiều và đây  là 1 trong những triệu chứng hiếm gặp của hội chứng quá kích buồng trứng.

- Qua hội chẩn các Bác sĩ nhận định đây là một trường hợp nặng cần theo dõi đặc biệt, có phương pháp điều trị nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả. Lượng dịch màng bụng đã cải thiện rõ sau 2 ngày điều trị nội khoa. Riêng tình trạng tràn dịch màng phổi hai bên lượng nhiều hoàn toàn không cải thiện. Bác sĩ đã hội chẩn và tiến hành chọc dẫn lưu dịch màng phổi hai bệnh ra khoảng 3500ml dịch hồng. Các xét nghiệm của dịch cho thấy đây là dịch tiết với phản ứng rivalta dương tính.

- Sau 4 ngày điều trị tại bệnh viện triệu chứng của sản phụ đã cải thiện rõ rệt và được xuất viện sau 11 ngày điều trị với tình trạng thai nghén hoàn toàn khỏe mạnh.

Quá kích buồng trứng với tràn dịch màng phổi là tình trạng hiếm gặp và gây nguy hiểm cho thai phụ. Việc điều trị cần phải chọc dẫn lưu dịch màng phổi là điều bắt buộc phải làm bên cạnh thực hiện đúng phác đồ điều trị nội khoa kịp thời và nhanh chóng.

Với kết quả xét nghiệm cho thấy dịch màng phổi là dịch tiết thường gặp trong lao, ung thư phổi, nhưng trong bối cảnh quá kích buồng trứng thì có thể là do sự tăng tiết cytokin và tăng tính thấm thành mạch quá mức.

Tác giả: Ths. BS. Huỳnh Quốc Hiếu - Trưởng khoa Phụ Sản Bệnh viện ĐKTN Phúc Hưng

BS. Phạm Thị Bình - Khoa sản Bệnh viện ĐKTN Phúc Hưng